İSKİTLER(SAKALAR)

Esma Baykuş
12 Şub
1 dakikada okunur

İskitler, MÖ 8. yüzyıldan itibaren Karadeniz’in kuzeyi, Orta Asya ve Kafkasya'da yaşamış savaşçı ve göçebe bir halktır. Persler onları Sakalar, Yunanlar ise Skytler olarak adlandırmıştır.

1. Köken ve Yaşadıkları Bölge - Tarihte bilinen ilk Türk topluluğudur.

İskitler, Karadeniz’in kuzeyi, Kafkasya ve Hazar Denizi çevresinde yaşamışlardır.
Orta Asya kökenli olup, Avrasya bozkırlarında göçebe bir hayat sürmüşlerdir.

2. Siyasi Yapı ve Yönetim

Merkezi bir devlet yapısından çok, boylar halinde örgütlenmişlerdi.
Kralları “Şanyü” veya “Han” gibi unvanlarla anılırdı.
En ünlü hükümdarlarından biri Alp Er Tunga olup, Firdevsî’nin Şehnâme adlı eserinde de geçer.
Kadın savaşçılarının varlığı, Amazonlar efsanesine ilham vermiştir.

3. Askerî Güç ve Savaş Taktikleri

Atlı okçulukta çok ileri seviyedeydiler.
Savaşlarda hafif süvari birlikleri kullanarak hızlı saldırılar yapmışlardır.
Pers Kralı Darius (I. Darius), MÖ 513’te İskitlere karşı sefere çıkmış ancak başarılı olamamıştır.
Savaşçı kadınları, Yunan mitolojisindeki Amazonlara ilham vermiş olabilir.

4. Kültür ve Din

Göçebe yaşam tarzları nedeniyle şehirler yerine büyük kurgan adı verilen mezar höyükleri yapmışlardır.
Altın işçiliğinde ustalaşmışlar, özellikle hayvan figürleriyle süslenmiş sanat eserleri bırakmışlardır.
Dini inançları Gök Tanrı, Şamanizm ve doğa kültleri etrafında şekillenmiştir.

5. Sanat ve Ekonomi

İskitler, altın ve metal işçiliğinde çok ileri bir seviyedeydi.
En ünlü eserlerinden biri Altın Elbiseli Adamdır (Kazakistan’da bulunmuştur).
Ekonomileri hayvancılığa dayalı olup, at yetiştiriciliğinde ustalaşmışlardır.

6. Çöküş ve Miras

MÖ 3. yüzyıldan itibaren Sarmatlar ve Gotlar gibi kavimlerin baskısıyla zayıfladılar.
Batı İskitleri Hunlar ve Sarmatlar tarafından asimile edilmiştir.
İskitlerin kültürü, özellikle Türk ve Moğol bozkır kültürlerini büyük ölçüde etkilemiştir.

İskitler, tarihte iz bırakan ilk büyük bozkır kavimlerinden biri olup, savaşçılıkları, sanatları ve göçebe yaşam tarzlarıyla Avrasya’nın kaderini şekillendirmişlerdir.